Op 30 september 2019 kwamen op uitnodiging van LNV-minister Schouten zo’n 200-250 mensen bij elkaar in het GeoFort in Herwijnen om te praten over de staat van de kringlooplandbouw. Kwartiermaker Willem Lageweg was er ook en deelt zijn bevindingen.
Wat heb je ervaren tijdens de bijeenkomst?
“Er was een grote groep mensen maar vooral ook een diverse groep. Mensen met diverse achtergronden, positief, die staan voor samenwerken en zien dat er een nieuwe koers nodig is. Al snel voelde het dan ook of we die nieuwe koers al te pakken hadden. Waar in het verleden de focus lag op lage prijzen, volume en technologie, gaan nu de nadelige effecten van deze focus meer en meer het beeld bepalen. Denk dan aan klimaat en biodiversiteit maar ook aan het ontbreken van toekomstperspectief voor boeren. Ondanks de positieve woorden en energie bij kringlooplandbouw moeten we oppassen dat we niet te snel denken er al te zijn. Een echte omslag vereist fundamentele veranderingen en harde maatregelen.”
Wat heeft indruk op je gemaakt?
“Minister Schouten kon niet aanwezig zijn vanwege de drukte rondom het stikstofbeleid. Maar DG Sonnema van LNV vertelde: “Als ministerie kiezen wij voluit voor een nieuwe koers. We nemen onze rol serieus, bevorderen samenwerking en zetten zelf in op nu al 120 maatregelen om kringlooplandbouw steeds meer handen en voeten te geven.” Tijdens de diverse verhalen en gesprekken viel het me op dat er veel animo is voor een gebiedsgerichte aanpak. Daar zijn wij als Transitiecoalitie ook sterk voor. Het woord ‘export’ heb ik eigenlijk niet gehoord. Maar als we spreken over een gebiedsgerichte benadering dan denk ik enerzijds aan regio’s binnen Nederland maar ook aan de driehoek Parijs-Berlijn-Londen.”
Wat zie je voor je met die internationale regio?
“Als je kijkt naar de regio van Parijs-Londen-Berlijn, dan is dat een relatief kleine regio, maar wel met veel grote steden en dus ook veel (duurzame/bewuste) consumenten. We zetten daar al veel van onze producten af. Ik zou het interessant vinden om eens door te praten over de vraag hoe we enerzijds uit dit gebied onze grondstoffen halen en anderzijds hier onze afzet verder kunnen uitbreiden. En hoe we aldus de grondstoffen- en nutriëntenkringlopen in dit gebied kunnen sluiten? Een belangrijke vraag is dan ook hoe kunnen we nutriëntenverlies via menselijke ontlasting terugdringen en beter hergebruiken?”
Heb je nog een laatste uitbrander?
“Eén van de spreeksters maakte veel indruk op me. Dit was Susan Drion van Biodiversity in Business, die inging op verdienvermogen en nieuwe inkomstenbronnen om perspectief te vinden. Dit deed ze met de voorbeelden van twee agrariërs die hun bodembeheer weten te verwaarden en die participatie van burgers en klanten meenemen in hun bedrijfsmodel. Iemand uit de zaal riep meerdere keren: Flauwe kul. Ook nadat Drion duidelijk vertelde dat haar voorbeelden niet de oplossing zijn voor iedereen maar dat er meerdere wegen naar Rome zijn. Een interessante illustratie van de spanning tussen de traditionele boer en vernieuwende ideeën. Als Transitiecoalitie Voedsel moeten en willen we dicht bij de boeren staan maar we moeten ook erkennen dat mensen niet altijd open staan voor vernieuwing. Ook daarin hebben wij een rol.”
