De bodem waarin ons voedsel wordt verbouwd heeft een belangrijke invloed op de gewassen die er groeien. De relatie tussen een gezonde bodem, gezonde gewassen en gezonde mensen is echter nog een zoektocht. Samen met het Louis Bolk Instituut zijn we daarom een onderzoek begonnen. Het ministerie van LNV, de belangrijkste financier naast Triodos Foundation en IONA, vraagt zich daarbij ook af of deze drieslag aanknopingspunten geeft om gezondheid als driver voor de transitie naar een duurzaam landbouwsysteem in te zetten. We hebben een jaar lang de tijd om langs vier lijnen te kijken waar en hoe ‘gezondheid’ een rol speelt in het genoemde vraagstuk.
We hebben onszelf tot doel gesteld de volgende vragen te beantwoorden:
- op welke consumenten drivers en waarden zou een product propositie kunnen aanhaken?
- wat zijn onderliggende waarden en drijfveren van de agrarisch ondernemer om de overstap te maken naar een vorm van boeren waarbij de bodem centraal staat
- welke wetenschappelijke kaders en definities van gezonde bodem, gezond product, humane gezondheid zouden we willen en kunnen hanteren?
- welke meetinstrumenten en indicatoren zijn beschikbaar om bewijslast op te bouwen?
In het najaar van 2022 zijn we gestart met een kick-off bijeenkomst waarin feedback is verzameld van een brede groep experts, stakeholders en boeren en andere ervaringsdeskundigen die bezig zijn met het thema gezonde bodem en humane gezondheid.
Inmiddels zijn we drie maanden verder en zien we langzaam kansen maar ook uitdagingen ontstaan.
Zo kregen we feedback dat het thema gezonde bodem bij consumenten nog geheel onbekend is. Zelfs consumenten die bewuste en duurzame keuzes maken zijn niet bekend met het narratief van de gezonde bodem. Daarmee bevindt het onderzoek naar consumentenwaarden zich nu nog in een vroeg stadium.
De gesprekken met gangbare, biologische, biologisch dynamische en regeneratieve boeren waren zeer vruchtbaar. De boeren gaven aan dat de investeringen in een gezonde bodem letterlijk en figuurlijk hun vruchten afwerpen. Met deze focusgroep verkenden we de effecten, waarden en drijfveren van de boeren die bewust bezig zijn met de bodem. Behalve boerenverstand en ‘gevoel’ bij een gezonde bodem, het gewas of hun vee, hebben zij niet meer nodig om aan te tonen dat er wel degelijk een relatie is met gezondheid. Sterker nog, zij gaven aan dat de gezondheid voor henzelf een zeer belangrijke waarde is om op deze wijze te telen.
Hoe we deze zaken nader tot elkaar brengen en hoe het onderzoek verloopt, zullen we later in het jaar hier toelichten.
