In het voorjaar zijn wij, Transitiecoalitie Voedsel en Rotterdam School of Management – RSM Erasmus, gestart met een haalbaarheidsstudie naar het toekomstbestendig maken van macro-economische modellen. Inmiddels is deze studie afgerond. De haalbaarheidsstudie is vertrokken vanuit de erkenning dat maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatverandering, verlies van biodiversiteit en sociale ongelijkheid vragen om nieuwe economische modellen. Het huidige beleid is nog te weinig holistisch, omdat het vooral is gebaseerd op economisch kapitaal, terwijl ecologische grenzen en sociale fundamenten als externe factoren worden beschouwd. Hierdoor ontstaan beleidsmaatregelen die de onderlinge samenhang tussen ecologische duurzaamheid, sociale samenhang en economische veerkracht over het hoofd zien.
Uit ons onderzoek blijkt dat een belangrijk deel van de uitdaging ligt in de toepasbaarheid van de nieuwe systeem-dynamische modellen: deze modellen moeten worden ingebed in beleidsprocessen, bruikbare handvatten bieden en geaccepteerd raken binnen politieke besluitvorming. Daarvoor zijn modellen nodig die niet alleen academische inzichten opleveren, maar ook de taal van beleidsmakers spreken en gedragen worden door een transdisciplinaire gemeenschap van economen, sociologen, ecologen, systeemwetenschappers en besluitvormers.
Cruciaal is het belang van het sociaal kapitaal. Zonder investeringen in vertrouwen, sociale samenhang en institutionele legitimiteit zal vooruitgang op het gebied van natuurlijk kapitaal beperkt blijven. Dit onderstreept de noodzaak om sociologen en andere sociale wetenschappers te betrekken bij toekomstig onderzoek, zodat de ontwikkeling van modellen en hun beleidsrelevantie ingebed zijn in een transdisciplinaire en systeemgerichte aanpak.
Concluderend is een paradigmaverschuiving nodig. In plaats van kleine aanpassingen binnen het huidige, op het bbp-gebaseerde raamwerk, zijn toekomstbestendige modellen nodig die natuurlijke, sociale en economische dimensies integreren als onderling verbonden en gelijkwaardig fundamenteel. Zulke modellen moeten beleid sturen vanuit een systeemaanpak, waarin samenhang en afwegingen centraal staan in plaats van achteraf te worden beschouwd.
Heeft u vragen over het Future Proofing Economics project? Neem contact op met Maritha Werther, teamleider Belonen en Beprijzen bij TcV.
