Stichting Questionmark start een serie onderzoeken naar de gezondheid en duurzaamheid van Nederlandse supermarkten. In samenwerking met Transitiecoalitie Voedsel is in 2019 een vooronderzoek gedaan waarbij een supermarkt benchmark is opgezet. Hieruit bleek dat slechts 1 op de 5 aanbiedingen van supermarkten gericht waren op het promoten van producten uit de Schijf van Vijf. Questionmark heeft dit uitgebouwd tot een volwaardig en periodiek onderzoek. De eerste uit de reeks, genaamd ‘Superlijst’, richt zich op supermarkten en hoe ze ons helpen gezond te eten. Het resultaat hiervan verschijnt in september.
Invloed van supermarkten
Meer dan 70% van wat wij eten komt via de supermarkt op ons bord. Daarmee hebben supermarkten de mogelijkheid een significante bijdrage te leveren aan een gezond voedingspatroon. Uit eerder onderzoek van Questionmark bleek dat 80% van alle aanbiedingen bij supermarkten ongezond zijn. Dit vormt de aanleiding om nu uitgebreid te onderzoeken hoe verschillende supermarktformules met hun assortiment, aanbiedingen en winkelinrichting mensen helpen om gezond te eten. Het onderzoek zal zichtbaar maken welke supermarkten voorop lopen en welke achterblijven, bijvoorbeeld in de verhouding gezonde en ongezonde producten in de aanbieding of met op kinderen gerichte reclames. Charlotte Linnebank, directeur Questionmark: ‘Supermarkten beïnvloeden in grote mate wat hun klanten kopen. Dat biedt ze de kans om het Nederlands voedselpatroon gezonder en duurzamer te maken. Met Superlijst helpen we supermarkten deze kans te grijpen.’
Staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS) reageert op de start van Superlijst: ‘Eten volgens de Schijf van Vijf is niet alleen lekker maar ook goed voor je gezondheid. Daarom hebben supermarkten, horeca en cateraars in het Nationaal Preventieakkoord afgesproken dat ze er samen naar streven dat we elk jaar meer van die producten eten en drinken. De Superlijst kan een mooie bijdrage leveren aan het bereiken van dat doel omdat supermarkten daarmee extra worden uitgedaagd om de gezonde keuze makkelijker te maken. Dus goed nieuws voor onze gezondheid en ik ben heel benieuwd naar de eerste resultaten.’
Samenwerking met gezondheidsfondsen
Voor Superlijst gezondheid werkt Questionmark samen met de Hartstichting, het Diabetes Fonds, de Nierstichting en de Maag Lever Darm Stichting. Zij werkten mee aan de ontwikkeling van de criteria waarop supermarkten vergeleken worden. Carolien Martens (Public Affairs Hartstichting) namens de gezondheidsfondsen: ‘De gezondheidsfondsen willen dat supermarkten de gezondheid van hun klanten op de eerste plaats zetten. Dit onderzoek geeft inzicht hoe goed supermarkten hierop bezig zijn en of ze de stappen zetten die nodig zijn om daadwerkelijk te kunnen roepen dat ze ‘een gezonde supermarkt’ zijn. Een gezonde supermarkt is hard nodig om Nederlanders een eerlijke kans op gezondheid te geven.’
Onderzoeksmethode
De onderzoeksmethode is tot stand gekomen in samenspraak met een Wetenschappelijke Raad van Advies*, bestaande uit wetenschappers met kennis van gezondheid, duurzaamheid, consumentengedrag en supermarkten. Voor Superlijst maakt Questionmark onder meer gebruik van haar database met de complete, actuele assortimenten van grote supermarkten – ruim 65.000 voedselproducten. De onderzoeksmethode, waarvoor ook de supermarkten zelf zijn geconsulteerd, is vanaf vandaag voor iedereen in te zien op de website van Questionmark.
Na gezondheid ook duurzaamheid
