“Goed dat er weer gesproken wordt over een integraal voedselbeleid”, Aldus Natascha Kooiman van de Transitiecoalitie Voedsel als reactie op de brief van 29 maart jl. van minister Staghouwer over de evaluatie van het voedselbeleid. “We zien veel van de punten die wij tijdens de evaluatie hebben teruggegeven. We zijn bijvoorbeeld verheugd dat het kabinet zich uitspreekt voor een betere verbinding tussen consumptie en productie, maar ook gezondheid en duurzaamheid op weg naar een toekomstgericht en klimaatbestendig voedselsysteem. Natuurlijk zien we ook aandachtspunten.” Hieronder een overzicht:
- Blij met herwaardering van integraal voedselbeleid: goed dat kabinet zich uitspreekt voor (nog) betere verbinding tussen consumptie en productie, maar ook gezondheid en duurzaamheid op weg naar een toekomstgericht en klimaatbestendig voedselsysteem.
- Mooie eerste stap van dit kabinet, in navolging van afspraken die zijn gemaakt in het coalitieakkoord.
- Benieuwd naar uitwerking van de aangekondigde ‘inzet van evenwichtige mix van beleidsinstrumenten’, waar ook normering en beprijzing onderdeel van kunnen uitmaken. Te meer omdat we weten uit onderzoek en ervaring dat vrijwillige en communicatieve instrumenten onvoldoende effectief zijn.
- Voorstander van verdere intensivering van de samenwerking van LNV en VWS op het onderwerp voedselbeleid, zeker waar duidelijke link gemaakt wordt tussen belang van de voedselomgeving voor verandering van gedrag, en de omslag naar een meer plantaardig eetpatroon, aanvullend op de afspraken in het Nationaal Preventieakkoord alsook aanvullend en ter verdere uitwerking van de Nationale Eiwitstrategie door consumptie nadrukkelijk te verbinden met productie ter realisatie van een duurzaam toekomstbestendig voedselsysteem.
- Verheugd met nadrukkelijke samenwerking die het kabinet zoekt met ketenpartijen om de omslag naar een gezond en duurzaam en meer plantaardig eetpatroon ook de gemakkelijke en betaalbare keuze te maken, en de afspraken die hiermee gemaakt gaan worden met voedselaanbieders zoals supermarkten, catering en horeca.
- Verheugd met duidelijke uitspraak van het kabinet dat in het kader van bovenstaand zich uitspreekt voor een duidelijke visie en doel m.b.t. omslag naar een meer plantaardig eetpatroon: 50:50 in 2030. En hierbij nadrukkelijk deur openlaat naar aanpassen doelstelling naar 40:60 plantaardig/dierlijk in 2030 mocht advies Gezondheidsraad dan wel achterblijven resultaten hier aanleiding toe geven.
- Verheugd met de aankondiging van minister Staghouwer voor een onderzoek naar ‘een heffing op vlees in combinatie met een terugsluis richting de producerende sector’. Dit is ook in overeenstemming met de mening van de meerderheid van Nederlandse bevolking (zie link).
- Last but not least: verheugd dat veel van onze aanbevelingen uit het tienpuntenplan met tien adviezen om de omslag naar een gezond, duurzaam en meer plantaardig eetpatroon te versnellen, zijn overgenomen en in beleid verankerd gaan worden (zie link).
Aanvullend:
Kabinet heeft aangekondigd nog de Kamer te informeren over uitwerking waar nu mee gestart gaat worden. Om deze ambitieuze doelen te realiseren is extra aandacht nodig voor:
- Beschikbare budget: was 5 miljoen per jaar tot 2020, nu 4 miljoen per jaar (totaal 12 miljoen voor 3 jaar). Voor 2022 stond nog 6 miljoen in de begroting. De vraag is hoe integraal voedselbeleid een plek gaat krijgen in het budget dat gereserveerd is in het klimaatakkoord. Want een omslag naar een meer plantaardig eetpatroon draagt in belangrijke mate bij aan ‘een reductie van de broeikasgasemissies met 10-15% en de afspraken in het Klimaatakkoord’. De voedseltransitie vraagt en levert op, net als de energietransitie, geen miljoenen maar miljarden. Ministapjes van 4 naar misschien 6 miljoen per jaar is verre van voldoende. Wil de overheid dit samen met ketenpartijen en bedrijfsleven oppakken dan is een serieuze investering nodig in navolging van landen als Canada maar ook dichter bij huis Denemarken.
- Kabinet geeft aan zowel vanuit gezondheid als duurzaamheid voorstander te zijn van een meer plantaardig eetpatroon. Graag wijzen we op richtlijnen Voedingscentrum alsook recent rapporten van de WHO en stapels andere wetenschappelijke adviezen die zich nadrukkelijk uitspreken voor een meer plantaardig eetpatroon. Het gevraagde advies van de Gezondheidsraad zou zich dan ook niet hoeven focussen op de gevolgen voor gezondheid van een dergelijke minieme verschuiving (slechts 10%).
- Bovendien: Wij gaan ervan uit dat het advies gezondheidsraad, voorzien voor 2023, ook mogelijkheid openlaat om doelstelling 50:50 naar voren te halen en wel naar 2025. Analyse van het Voedingscentrum heeft het over mínimaal 50:50. 40:60 (dierlijk/plantaardig), een geheel vegetarisch en geheel veganistisch eetpatroon is ook mogelijk binnen de huidige aanbevelingen van het Voedingscentrum.
- Stel jaarlijkse rapportage op om Tweede Kamer te informeren over doelen integraal voedselbeleid, te beginnen omslag naar 50:50 in 2030 zodat bijsturen beleid tijdig mogelijk is.
- Rijkscatering: oproep om naast inzet op duurzaam, lokaal en biologisch duidelijk voorbeeld te geven en concreet Rijkscatering in 2025 naar 50:50 plantaardig /dierlijk te brengen en dit als zodanig ook breder op te nemen in de Richtlijnen eetomgeving van het Voedingscentrum.
- Gebruik ideevorming over suikertaks, vleestaks en andere beprijzingsmechanismen om een begin te maken met een grondige herziening van geldstromen in het landbouw- en voedselsysteem, en bijsturing naar prikkels die gezond en duurzaam bevorderen.
Noot voor redactie:
Voor meer informatie en reacties:
Natascha Kooiman | Natascha@transitiecoalitievoedsel.nl of +31 654366200
Kwartiermaker Transitiecoalitie Voedsel en Portefeuillehouder Voedselomgeving & Eiwittransitie
Over de Transitiecoalitie Voedsel
De Transitiecoalitie Voedsel is een brede coalitie van ca 200 bedrijven, organisaties en personen die werken aan een omslag in het landbouw- en voedselsysteem. Zie www.transitiecoalitievoedsel.nl
Tienpuntenplan
Zie voor het tienpuntenplan bijgaande link.
