Klimaat-, stikstof-, biodiversiteitscrisis maar ook de huidige COVID19-crisis toont de noodzaak van een gezond, duurzaam en toekomstbestendig voedselsysteem. De eiwittransitie; de overgang naar meer plantaardig en minder dierlijk eiwit en dit verankerd te krijgen in beleid, is een essentieel onderdeel van het voedselbeleid. Dat besef leeft ook bij de overheid en politici. Daarom organiseerde Transitiecoalitie Voedsel op 5 juni jl. een webinar over de eiwittransitie.
De internetconsultatie van het kabinet over de Nationale Eiwitstrategie toonde eenzijdige focus in beleidsplannen op een verduurzaming van plantaardige en dierlijke eiwitstromen. Dit terwijl juist een drastische vermindering van de dierlijke consumptie én productie voorwaardelijk is om de uitdagingen waar we voor staan, zoals rond biodiversiteitsverlies, broeikasgasemissies, stikstofkringloop en overgewicht, het hoofd te bieden Sturing vanuit de overheid hierop is nodig om actoren te laten bewegen. En daar is politiek draagvlak voor nodig. En dus organiseerde de Kerngroep Eiwittransitie van Transitiecoalitie Voedsel de webinar ‘Witte vlekken in het eiwitbeleid’, exclusief voor Tweede Kamerleden.
Harry Aiking van de VU – Instituut voor Milieuvraagstukken, en één van de sprekers, legt uit hoe de klimaat-, stikstof-, en biodiversiteitscrises samenhangen en via de eiwittransitie als zodanig opgepakt moeten worden: ‘Zestig jaar geleden was 60% van onze eiwitconsumptie van plantaardige oorsprong. Heden is 60% van onze eiwitconsumptie van dierlijke oorsprong. Met de intensieve productie daarvan hebben we 80% van alle in het wild levende zoogdieren uitgeroeid, het klimaatprobleem versneld, een stikstofcrisis veroorzaakt en onze gezondheid geruïneerd. Die vier dingen kunnen we tegelijk aanpakken door plantaardiger te gaan eten. Ook beter voor de honger in de wereld en voor dierenleed. Ik noem dat “Back to the future”.’
Aiking reflecteerde daarbij op de aanpak via de eiwittransitie rond onze huidige ongezonde eetpatronen. Onze vleesconsumptie overschrijdt de maximale aanbevolen dagelijkse hoeveelheid door het Voedingscentrum met 50%. Bovendien, onze totale eiwitconsumptie komt 70% hoger uit dan aanbevolen in de Schijf van Vijf. Sturen op vermindering van consumptie van dierlijke producten kan simpelweg gezien worden als verantwoordelijkheid nemen voor de opvolging van de Richtlijnen Gezonde Voeding van het Voedingscentrum. En dat is hard nodig om de problemen rond voedsel gerelateerde ziekten aan te pakken én gehoor te geven aan de wens voor een meer preventief gezondheidssysteem.
Jeroen Willemsen, oprichter van de Green Protein Alliance en de tweede spreker van de webinar, laat zien dat de eiwittransitie ook gepaard gaat met economische kansen. Er is een tomeloze inzet van allerlei marktpartijen die hierin het voortouw nemen. Jeroen noemt hierbij nut en noodzaak van overheidsbeleid dat raakt aan de consumentenkant, namelijk het ondersteunen van coalities van marktpartijen die consumenten handelingsperspectief bieden, inzetten op de verlaging van de eiwitinname van de consument, en zowel nationaal als internationaal fors inzetten op de eiwittransitie in de brede zin.
Het gesprek met de Tweede Kamerleden laat allereerst de waardering zien voor de inzet op eiwittransitie: “De webinar heeft de urgentie van de eiwittransitie opnieuw goed duidelijk gemaakt. De grote consumptie en productie van dierlijke eiwitten brengt niet alleen de voedselzekerheid in gevaar, maar veroorzaakt ook klimaatverandering, ontbossing en stikstofuitstoot. We moeten echt nog veel meer de plantaardige voeding stimuleren: de Transitiecoalitie Voedsel is daar goed mee op weg!”, aldus een van de Tweede Kamerleden.
De Kamerleden stelden veel vragen rond hoe deze transitie voor elkaar te krijgen. Het creëren van breed draagvlak, het omvormen van de bestaande belangen en machtsverhoudingen, als ook de waarde aantonen van voedselbeleid en daarmee het eetpatroon van de consument waren thema’s van discussie. Transitiecoalitie Voedsel biedt hierbij haar hulp aan. Een uitgebreide analyse van de huidige inzet op eiwittransitie, wat nog ontbreekt en wat vooral nodig is, resulteert in concrete aanbevelingen voor politiek en overheid. Het gesprek rond deze thema’s wordt voortgezet met diverse van de deelnemende partijen, alsook met partijen die op deze dag niet aan konden sluiten.
