In maart heeft de initiatiefgroep regie op ruimte een zeven puntenplan gepresenteerd voor de grote knelpunten op het gebied van landbouw, natuur en economie. De centrale insteek is een krachtige sturing op het gebruik van grond en ruimte waarin er ook voor duurzame landbouw een goede toekomst moet zijn.
De groep draagt oplossingen aan voor klimaat, stikstof, biodiversiteit en voor duurzame voedselproductie die voor boeren lonend moet zijn. Een gezonde bodem en biodiversiteit worden genoemd als centrale uitgangspunten voor het gebruik en het beheer van grond. Er wordt gepleit voor een integrale aanpak die alle betrokkenen – en zeker ook boeren – een helder lange termijn perspectief biedt en reële kansen op een fatsoenlijk inkomen.
Onderdelen van het plan zijn: een duidelijke visie, heldere doelen, een langjarige regie vanuit het rijk, een gebiedsgerichte aanpak die aansluit op de bodem en andere natuurlijke kenmerken van het gebied, een stikstoffonds, een grondbank, beloningen voor boeren die verduurzamen, instrumenten om boeren bij te staan hun bedrijven aan te passen, te verplaatsen of af te bouwen, een stevige uitvoeringsorganisatie en een jaarlijks budget van € 1,5 – 2 miljard. Inmiddels worden deze voorstellen door zo’n 290 organisaties en personen onderschreven.
Zie de integrale tekst op Regie op Ruimte.
Uitwerking
De voorstellen worden op dit moment besproken met ministeries, boerenorganisaties en politieke partijen. In die gesprekken is ook gevraagd om de plannen op onderdelen nader uit te werken en voorstellen te doen voor korte termijn maatregelen die tevens bijdragen aan de lange termijn doelen. Daarmee zou ruimte gemaakt moeten worden voor innovatie en economische ontwikkeling – zowel in de landbouw als in andere economische sectoren – die binnen de grenzen van duurzaamheid en klimaat bijdragen aan de noodzakelijke transitie.
Een belangrijke randvoorwaarde is daarbij dat bij de verdere uitwerking wordt voorkomen dat boeren – en vooral jonge boeren – die willen verduurzamen in de marktverhoudingen de onderliggende partij zijn. Ook oneigenlijke vermogensvorming mag niet het gevolg zijn van de te nemen maatregelen. Voorts is belangrijk dat publiek geld op een verantwoorde en effectieve manier wordt ingezet (‘value for money’).
De initiatiefgroep regie op ruimte denkt dat bij de integrale afweging van doelen en middelen en van de lange en de korte termijn de volgende opties betrokken kunnen worden:
- een aanpassing van het huidige systeem van verhandelbare rechten, o.a. door ook ammoniak- en CO2-rechten te introduceren en
- de suggestie om zo spoedig mogelijk met een integrale gebiedsgerichte aanpak te beginnen in een paar gebieden waar de druk op natuur, klimaat en water heel hoog is. Denk aan Gelderse Vallei (stikstof) en het veenweidegebied in het Groene Hart (klimaat).
Ons is bekend dat er volgende week een rapport van de heren Erisman en Strootman verschijnt waar ingegaan wordt op de klimaat- en milieuverplichtingen van Nederland, de gevolgen voor de landbouw en het landelijk gebied en de korte en lange termijn maatregelen die hier een antwoord op kunnen zijn.
De suggesties van de initiatiefgroep regie op ruimte zijn op dit moment nog niet definitief uitgewerkt, moeten nog worden doorgerekend en zijn nog onderwerp van gesprek met een aantal betrokkenen.
Zodra hierover meer duidelijkheid is zal de initiatiefgroep hiermee naar buiten treden.
Voor meer informatie
Willem Lageweg: willem@transitiecoalitievoedsel.nl
