Op 4 december vond de laatste plenaire bijeenkomst van het jaar van de Transitiecoalitie Voedsel plaats in Kamerik. Er was een hoge opkomst met ruim 80 deelnemers, een mooie mix van leden, aspirant-leden en partners van de coalitie.
Het thema van de bijeenkomst was de visie van de boer op de landbouw- en voedseltransitie. GBackend Editoreheel in lijn daarmee waren we te gast bij biologische boerderij De Beekhoeve van Monique en Koos van der Laan. We zaten in een oude stal omringd door katten en honden. Tijdens de lunch genoten we van een heerlijke vegetarische lunch met kaas van eigen boerderij en zelfgemaakte groentespreads.
De aftrap: Monique van der Laan van De Beekhoeve
Monique en Koos runnen samen een biologische melkveehouderij in het veenweidegebied en ze maken gebruik van dubbeldoelkoeien. Van de melk maken ze zelf allerlei producten, van kaas tot kefir. “Ik verwonder me er over wat er allemaal kan met melk!”, aldus Monique.
Monique kiest er bewust voor om consumenten op allerlei manieren bij de boerderij te betrekken. Zo kunnen mensen een koe adopteren en producten kopen in hun eigen boerderijwinkel op het erf. Je hebt dan direct contact met de burger en je kunt van elkaar leren. Monique noemt dit ‘burgerwijsheid’.
Monique reflecteert op wat ze door de jaren heen geleerd heeft als boerin. “We hebben als boer altijd een dienstbare houding gehad, maar in de loop der jaren vindt er meer uitwisseling met burgers plaats en wordt die relatie meer gelijkwaardig. We hebben elkaar ook nodig om de aarde te beheren.” Monique signaleert dat de bodem erg achteruit is gegaan en hier meer aandacht aan besteed moet worden. “We hebben consumenten en burgers ook nodig voor bodemverbetering en hiervoor is bewustwording nodig. Probeer dus ook bij jezelf na te gaan: Wat kan IK doen om duurzamere voedselproductie voor elkaar te krijgen? We moeten met elkaar aan de slag om de bodem te verbeteren en duurzamer voedsel te produceren.”
Visie van de boer op de landbouw- en voedseltransitie: Boerenwijsheid
Na de inspirerende inleiding van Monique was het tijd om het woord te geven aan vertegenwoordigers van de themagroep Boerenwijsheid. Jelleke de Nooy en Patrick Kaashoek zijn de thematrekkers van deze themagroep (voorheen landbouwbeleid). Zij schetsten welke ontwikkelingen binnen de themagroep hebben plaatsgevonden. In het artikel Van Boeren-wijsheid naar Boeren-kracht staat dit uitgebreid beschreven.
De boer draait door
Volgens de formule van het tv programma De Wereld Draait Door, interviewde Patrick Kaashoek daarna kort maar krachtig een viertal boeren: Piet van IJzendoorn, Geert van der Veer (Herenboeren), IJsbrand Snoeij en Alex Datema. Zij schetsten de uitdagingen waar boeren voor staan. In de kloof dichten tussen mensen die eten en mensen die eten maken ligt de belangrijkste opgave. Deze boeren willen met de groep zorgen voor betere verbinding tussen boeren en burgers.
De boeren gaven aan dat zij een belangrijke rol weggelegd zien voor de Transitiecoalitie Voedsel op het gebied van lobby bij beleidsmakers, een podium bieden aan boeren en nieuwe verbindingen maken. Een omgeving creëren waarin mensen elkaar ontmoeten, van elkaar kunnen leren, dingen proberen. Er zit veel kracht in praktijkvoorbeelden om te verduurzamen. Zo kan het peloton meegetrokken worden naar de koplopers.
Een onderwerp dat altijd en ook nu weer voldoende voer voor discussie oplevert, is het Europese Gemeenschappelijke Landbouwbeleid (GLB). Het GLB werd door de boeren geagendeerd als een belangrijke wissel voor het verduurzamen van het systeem. Guus Geurts schreef hier dit opinieartikel over. Er is afgesproken dat begin 2019 een overleg wordt georganiseerd waar inhoudelijk dieper ingegaan wordt op dit complexe thema.
Update strategie & activiteiten Transitiecoalitie Voedsel
Kwartiermaker Willem Lageweg schetste dat de Transitiecoalitie Voedsel een jaar geleden is gestart met de visie en ambitie dat Nederland voortrekker moet zijn in de voedseltransitie. Samen met de strategiegroep werkt het kernteam aan het scherp krijgen van de rol van de Transitiecoalitie Voedsel. Dit duurt zeker 2 jaar. Met elkaar zijn we de coalitie aan het opbouwen en steeds meer mensen melden zich aan als lid.
Lobby en prioritaire thema’s
We worden gehoord en gezien in Den Haag en onze impact op systeemspelers wordt zichtbaar. We geven nu prioriteit aan een aantal thema’s en projecten: true cost/true price, bodem, project supermarktbenchmark en gezonde voeding & leefstijl.
Er zijn meerdere gesprekken met topambtenaren en de staatssecretaris van VWS geweest over onze ideeën in relatie tot het Preventieakkoord. In 2019 wordt de staatssecretaris uitgenodigd voor een bedrijfsbezoek bij een lid van coalitie.
Organisatie en inkomsten
Willem bedankt alle leden die positief hebben gereageerd op de contributieregeling. Dit is een sterke stimulans voor het team. Ruim 70 leden hebben tot nu toe positief gereageerd. Dit maakt de coalitie ook sterker naar gesprekspartners toe. Willem benadrukt dat het niet alleen gaat om de voordelen die we op individueel niveau bieden, maar ons juist moeten beseffen dat we vanuit de collectiviteit samen sterk zijn.
Naast contributie van leden zet de Transitiecoalitie Voedsel actief in op fondsenwerving voor de organisatie (aanvraag Stichting Doen), subsidies voor projecten en werkt ze aan een beleid voor vrienden en strategische partners.
Governance Transitiecoalitie Voedsel
Nu het aantal leden van de coalitie groeit en de activiteiten toenemen, is er meer behoefte aan goede afstemming en coördinatie. Kwartiermaker Jan Paul van Soest heeft een eerste opzet voor governance van de organisatie gemaakt en schetste de contouren hiervan. Belangrijkste vraagstuk: hoe kunnen we onszelf op een manier organiseren die recht doet aan de beweging en nieuwe manieren van samenwerking bevordert? Begin 2019 organiseert Jan Paul een bijeenkomst om met een aantal leden hier ideeën over uit te wisselen.
Update themagroepen
Na de lunch was het tijd voor de themagroepen om een update te geven over hun activiteiten en projecten. Een beknopte samenvatting van alle updates vind je in Update Themagroepen 4 december 2018.
Vooruitblik 2019
Kwartiermaker Natascha Kooiman blikte tot slot met de zaal vooruit naar het komende jaar en rondde het plenaire gedeelte van de bijeenkomst af. Bekijk de Vooruitblik 2019.Foto: kwartiermaker Natascha Kooiman
Maar…… afgelopen was het nog niet! Want ondanks dat er al bijna een hele dag op zat, gingen diverse themagroepen nog bij elkaar zitten om te overleggen. Wat een energie!
Foto: overleg themagroep True Price
