We bellen met Gerrie Visser van Living Lab Fryslân. Ze steekt enthousiast van wal over stap voor stap meer natuurinclusief boeren.
Gerrie is lid van het Programmateam Living Lab Fryslân en vertelt: “we zijn voortgekomen uit een burgerinitiatief ‘Kening fan ’e Greide’ wat vanaf 2012 iets wilde doen voor de toekomst van het weidelandschap en de weidevogels. Dat initiatief kreeg via gesprekken met boeren en culturele activiteiten zoals toneelvoorstellingen en discussiebijeenkomsten steeds meer bekendheid. Toen in 2017 de Provincie de ambitie uitsprak dat de Friese landbouw in 2030 volledig natuurinclusief moet zijn, realiseerden we ons wat een enorme opgave het is om te zorgen dat de juiste kennis daarvoor beschikbaar is voor boeren. Dat gaf een belangrijke impuls aan het kort daarvoor opgerichte Living Lab Fryslan”. Aldus Gerrie Visser. “Gelukkig was de Provincie bereid een financiële bijdrage te geven”.
“Je moet je voorstellen dat het voor veel boeren onbekend was wat natuur inclusieve landbouw betekent en wat je er concreet op je bedrijf mee kan doen. Het overbrengen daarvan heeft dus ook heel wat communicatie inspanning gekost. Gelukkig kunnen we stellen dat de bewustwording over natuurinclusieve landbouw inmiddels enorm is toegenomen. Maar we zijn er nog lang nog niet. Wat je er op je bedrijf mee gaat doen is natuurlijk de volgende vraag. Welke stappen kun je nu zetten en hoe groot moeten die stappen zijn? En dat is precies wat een aantal studiegroepen zijn gaan doen; zelf op onderzoek uitgaan en proberen”.
Gerrie benadrukt dat dit een kwestie van ‘zwaan-kleef-aan’ is geweest. “Het begon met een aantal koplopers en inmiddels zijn daar heel wat groepen achteraan gekomen. Omdat boeren hier zelf het heft in handen nemen, kan iedereen zelf vaststellen wat bij zijn of haar bedrijf past. Bijvoorbeeld de stroken langs de slootkant niet te maaien, kruidenrijk grasland, natuur inclusieve stallen of ‘oerhoekjes’ – dat zijn kleine hoekjes waar men niet teveel opruimt – creëren om zo een plek voor insecten en vogels te realiseren. Op dit moment zijn er ongeveer 400 boeren in de hele Provincie betrokken.”
Op de vraag wat nog uitdagingen zijn antwoord Gerrie: “van kleine stapjes naar steeds grotere stappen gaan. Het begint met inzichtelijk maken wat je met kleine stappen al kunt bereiken. En dat is belangrijk. Na zo’n eerste stap is de koudwatervrees er vaak wel vanaf. Maar elke vervolgstap vergt ook weer moed en durf van de boer. Ook merken we dat boeren druk zijn met de dagdagelijkse praktijk, wat ze kan tegenhouden om nog meer op te pakken. Men is vaak allang blij wanneer ze normaal kunnen boeren. We proberen dat te doorbreken door (praktische) kennis te laten zien en te benadrukken dat elk bedrijf uniek is. Laat je wel inspireren door wat anderen doen maar niemand hoeft precies te doen wat de buurman doet. We maken hierin stappen maar we zijn er dus ook nog lang niet,” concludeert ze.
“Wat verder goed loopt”, gaat ze door, “is de Landbouwadvies Pool (LAP) die we vorig jaar samen met de Provincie hebben opgezet. Daar zitten nu zo’n 30 adviseurs in waar boeren een individuele vraag kunnen neerleggen. De Provincie draagt de kosten van het advies tot een maximum van € 1.500. En als meerdere boeren dezelfde vraag hebben kunnen we die bij elkaar brengen waardoor ook weer nieuwe onderlinge netwerken ontstaan. Dit wordt erg goed ontvangen merken we”, aldus Gerrie. “Vergeet niet; onze organisatie voor Living Lab Fryslan inclusief de LAP-coördinatie is slechts 1,5 fte. We zijn met die hele beperkte capaciteit geen organisatie die zelf projecten opzet en bewaakt. Daar hebben we de capaciteit helemaal niet voor. Maar we willen wel een platform zijn dat faciliteert en stimuleert en waar alle kennis en (uitkomsten van) allerlei projecten te vinden zijn.
“En hoewel we vooral naast de boeren proberen te staan, zijn we ons bewust dat de boer opereert in een wereld van marktpartijen en overheid. Daarom maken we soms ook ‘uitstapjes’ naar andere doelgroepen als we denken dat we daar invloed op kunnen uitoefenen. Zo zijn we nu bezig met een initiatief voor verpachters van land. Hier in Friesland zijn namelijk best veel partijen met grond die wel willen bijdragen aan natuurinclusieve landbouw, of daar meer van willen weten. Vragen als ‘moeten we gaan voor het hoogste rendement of gaan we meer op rentmeesterschap en lange borging van de bodemkwaliteiten focussen?’ komen hierbij naar voren”.
“En tot slot als ik een oproep zou mogen doen” vervolgt Gerrie, “dan wil ik benadrukken dat we ons moeten realiseren dat de transitie naar natuurinclusieve landbouw een zaak van de lange adem is. Om hierin succesvol te zijn is het van belang uit te blijven gaan van bestaande netwerken. Realiseer je dat elk bedrijf uniek is en om een eigen unieke invulling vraagt. Tot slot moet er genoeg ruimte zijn om nieuwe ideeën in de praktijk te testen, zonder last te hebben van wet- en regelgeving. Met andere woorden, wij zien graag experimenteer geld om dingen gewoon uit te proberen.
Meepraten of je mening delen? Klik hier om je reactie achter te laten op ons LinkedIn-kanaal.
Ondersteun onze oproep en teken mee
‘Regie op ruimte’
Op de hoogte blijven?
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en volg ons op LinkedIn en Twitter.
Sluit je aan
Transitiecoalitie Voedsel bestaat dankzij haar leden. Ook bijdragen en het werk van TcV mogelijk maken? Word lid.
Meer weten over het werk van TcV rond Duurzame Landbouw?
Neem contact op met kwartiermaker Willem Lageweg via willem@transitiecoalitievoedsel.nl
Lees hier ook zijn column: Gebiedsgerichte aanpak, een gamechanger?
