In het coronajaar 2021 heeft de Transitiecoalitie Voedsel twee van haar speerpuntthema’s stevig op de maatschappelijke agenda gezet. Met het manifest ‘regie op ruimte’ werd een 7 punten plan gepresenteerd voor de grote vraagstukken in de landbouw en het landelijk gebied. En met het manifest ‘plantaardig het nieuwe normaal’ werden concrete voorstellen gedaan om de omslag naar minder dierlijke en meer plantaardige eiwitten in ons eetpatroon te versnellen. Beide manifesten werden ondersteund door honderden bedrijven en organisaties. De aanbevelingen kregen ruime aandacht in ‘Haagse kringen’, bij koepels en tal van marktpartijen. De voorstellen werden besproken met ministers, kamerleden, ambtenaren en andere betrokkenen. Onderdelen van de voorstellen zien we al terug in ambtelijke stukken en de opstelling van bepaalde politieke partijen. Het grote wachten is nu op een regeerakkoord om te toetsen of het nieuwe kabinet er ook echt mee aan de slag gaat. En dat is best spannend.
Fasemodel
In onze rol als uitdager van het systeem hanteren we het markttransformatiemodel van NewForesight en Nyenrode als leidraad voor het bepalen van onze interventies. Daarbij analyseren we eerst de fase waarin de (deel)transitie zich bevindt en welke interventies bij die fase de meeste kans op effect hebben. Deze aanpak ontwikkelde zich steeds meer tot het DNA van onze coalitie.
Het goede versterken
Ons handelsmerk is ook dat we het goede willen versterken. Zo begeleiden we een experimenteerprogramma ‘echte prijzen’ (true pricing) om bedrijven te helpen dit concept in de markt te testen. Samen met het Louis Bolk Instituut en Future Food Next brachten we een studie uit over de betekenis van een gezonde bodem voor de kwaliteit van gewas en dier en daarmee ook voor de gezondheid van de mens. We gaven steun aan een nieuwe versie van de Superlijst, een benchmark van Questionmark die supermarkten moet stimuleren gezonde en duurzame voeding voor de consument de gemakkelijke keuze te maken. We hielpen de Boerenraad bij het spelen van een oplossingsgerichte rol in een sterk gepolariseerde landbouwsector. We adviseerden de Taskforce Korte Ketens en andere korte keteninitiatieven om daarmee boeren aan een beter verdienmodel te helpen en de band tussen boer en burger te versterken. En we hielpen Gemeente Amsterdam in het komen tot een aanpak eiwittransitie om de Amsterdammer naar een plantaardiger eetpatroon te krijgen.
Politiek
We deden voorstellen voor het verduurzamen van het Nationaal Strategisch Plan in het kader van het Europees Landbouwbeleid dat nu wordt vernieuwd. Taaie materie! Met de staatssecretaris van Financiën zijn we in gesprek over true pricing en het verduurzamen van de landbouw- en voedselsector via fiscale prikkels. In de EU werkten we mee aan een gedragscode voor voedselbedrijven en aan een visie op duurzame voedselsystemen. Ook versterkten we de relaties met andere Europese partijen die streven naar een gezond en duurzaam voedselsysteem, zoals Good Food Good Farming. We maken onderdeel uit van de Green Deal eiwitgewassen waar we ons inzetten voor de consumptiezijde van de eiwittransitie en we adviseerden politici over hoe voedselomgeving en eiwittransitie een plek kunnen krijgen in de begroting van LNV.
Onze coalitie leunt sterk op de actieve inbreng van onze leden en vrienden. Hun vrijwillige inzet is cruciaal om impact te hebben in een wereld waarin nog veel reserves en twijfel leven. Wij voelen ons daardoor enorm gesteund. Op dit moment zijn 188 partijen bij ons aangesloten. Voor hen organiseerden we 5 webinars over uiteenlopende transitie onderwerpen. Ook verscheen in 2021 4x onze nieuwsbrief. Het aantal volgers op Linked In en twitter steeg naar resp 2250 en 1250. Op congressen en in de media kregen wij steeds vaker het woord. En vol trots presenteerden we dit jaar ons eerste impactrapport.
Tevreden?
De grote vraag aan het eind van een jaar is of we tevreden zijn? Daar valt moeilijk volmondig ja op te zeggen. Corona heeft vele personen en partijen, ook in onze ledenkring, hard geraakt. Behoudende en populistische krachten hebben nog steeds heel veel invloed. En dat geeft ons veel zorgen. Tegelijkertijd zijn we trots op wat ons kleine clubje in korte tijd heeft gerealiseerd. Daarom vergelijken we ons soms met Davíd die het opnam tegen Goliath. Met slimme interventies kun je veel bereiken; ook als je niet zo groot bent.
Toekomst
De Transitiecoalitie Voedsel bestaat nu ruim 4 jaar. Onze missie ‘een gezond leven op een gezonde planeet’ is nog lang niet gerealiseerd. Er is nog veel werk te doen. Begin volgend jaar besluit onze Raad van Toezicht & Inspiratie over de voorstellen die we nu voor onze volgende fase opstellen. De uitkomsten van een recente ledenenquête nemen we hier natuurlijk in mee. De leden waarderen onze inzet, zo bleek uit de enquête, met een 7,5 en dat zien we als een mooie steun in de rug. Ook van een aantal belangrijke stakeholders krijgen wij positieve feedback. Tegelijkertijd moeten we ook onder ogen zien dat onze rol als uitdager van het systeem moeilijk te financieren is. We moeten roeien met de riemen die we hebben, en dat is soms best schipperen. Ook dat speelt mee in het maken van onze keuzes voor de toekomst. Maar per saldo zijn we vol vertrouwen en zullen we ook in 2022 weer veel van ons laten horen. Met dank aan onze leden, partners, vrienden en sponsoren!
